








Иә, МӘМС жүйесінде жарна төлеу міндеті жұмыс істеп тұрған ЖК болу фактісі бойынша туындайды және ол табысқа байланысты емес.
Егер жеке кәсіпкер ҚР Салық заңнамасына сәйкес салық есептілігін ұсынуды тоқтатса немесе «жұмыс істемейді» деп танылса, жарна төлеуден босатылады.
Мемлекет басшысы бүгінгі Жолдауында денсаулық сақтау жүйесінің қаржылық тұрақтылығына байланысты мәселелердің барын айтты.
«Денсаулық сақтау жүйесінің қаржылық тұрақтылығына және медициналық қызметтерге мониторинг жүргізу ісінің тиімділігіне қатысты мәселелер бар.
Бюджет қаржысы шектеулі кезде Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры іс жүзінде бюджетті реттеуші рөлін атқарып отыр. Қор дайын өнім жеткізетін кәсіпорындарға бақылауды күшейткеннің арқасында шығынды көбейтпей ұстап тұр», – деді Қасым-Жомарт Тоқаев.
Сондай-ақ, Президент медициналық қызметтерге мониторинг жүргізу бойынша жаңа жүйенің қажеттігіне тоқталды.
«Үкімет жасанды интеллект технологиясын қолданып, медициналық қызметтердің сапасына және көлеміне мониторинг жүргізетін жаңа жүйе қалыптастыруға тиіс».
#ӘМСҚЖАМБЫЛ #МӘМСЖАМБЫЛ
Созылмалы және әлеуметтік маңызды ауруларға шалдыққан азаматтар кепілдендірілген тегін медициналық көмек (ТМККК) және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесі (МӘМС) аясында тегін дәрі-дәрмек алуға құқылы. Дегенмен елімізде дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету жүйесі іс жүзінде қалай жұмыс істейтінін көбі білмейді. Қордың басқарма төрағасының орынбасары Сәуле Тәжібаева бұл туралы толығырақ айтып берді.
Еліміздегі ТМККК және МӘМС жүйесі медициналық қызметтерді ғана емес, амбулаторлық және стационарлық емдеу кезінде тегін немесе жеңілдікпен берілетін дәрі-дәрмектерді қамтиды. Пациент ауруханада тәулік бойы стационарлық ем алу барысында дәрі-дәрмектерді қабылдайды.
Енді емхана деңгейінде берілетін дәрі-дәрмектерге тоқталсақ.
Белгілі бір ауруларға (жағдайлар) шалдыққан Қазақстан Республикасының азаматтарын тегін және жеңілдікпен амбулаториялық дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етуге арналған арнайы дәрі-дәрмектер мен медициналық бұйымдардың тізімі бар. Ол ҚР Денсаулық сақтау министрінің 2021 жылғы 5 тамыздағы № ҚР ДСМ-75 бұйрығымен бекітілген (https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V2100023885). Бұл тізімде аурулар мен оларға арналған дәрі-дәрмектер, дозалар және беру формалары жазылған. Сондай-ақ оларды емханадан кім тегін ала алатыны нақты көрсетілген.
Жағдайға қарай Министрлік бұйрықты арагідік қайта қарайды. Сәуле Тәжібаева атап өткендей, 2019 жылмен салыстырғанда, қазір аурулар тізімі 44-тен 84-ке дейін екі есе артқан. Ал дәрі-дәрмек пен медициналық бұйымдардың саны 1,5 есе, яғни 249-дан 372 позицияға дейін өскен.
ТМККК аясында 50 нозология бойынша 256 дәрі-дәрмек пен медициналық бұйымдар бар. Ал МӘМС жүйесінде ересектерге 13 нозология бойынша 54 дәрі-дәрмек, балаларға 21 нозология бойынша 62 дәрі-дәрмек қарастырылған.
«СК-Фармация» ЖШС дәрі-дәрмек пен медициналық бұйымдарды емханаларға жеткізумен айналысады. Айта кетерлігі, Қор «СК-Фармация» ЖШС-мен жасалған келісімшарт негізінде пациенттерге тегін берілген барлық дәрі-дәрмек пен медициналық бұйымдардың төлемін аударады. Төлемдер республикалық бюджеттен (ТМККК пакеті) және Қор активтерінен (МӘМС пакеті) түседі.
Жеке кәсіпкерлер үшін МӘМС-ке тұрақты түрде жарна төлеу маңызды. Себебі бұл сапалы медициналық көмек алуға мүмкіндік беретін мәртебені сақтауға септігін тигізеді. Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры 2025 жылы жарналарды қалай дұрыс әрі ыңғайлы төлеу керектігін түсіндірді.
Қанша және қалай төлеу керек?
Жеке кәсіпкерлер және жеке практикамен айналысатын тұлғалар басқа әлеуметтік аударымдармен бірге тұрақты жарна төлейді. Ол ең төменгі жалақының 1,4 еселенген мөлшерінің 5%-ын құрайды, яғни 2025 жылы – 5 950 теңге. Егер жалдамалы жұмысшылар болса, олар үшін қосымша төлем жасау қажет. Жұмыс беруші тарапынан олардың табысының 3%-ы (бірақ 25 500 теңгеден аспайды) және қызметкерлердің өздерінен 2% (17 000 теңгеге дейін) ұстайды.
Егер кәсіпкер жалдамалы жұмыс істесе, ол жарналарды жеке кәсіпкер және қызметкер ретінде де төлеуі тиіс.
Кейбір санаттар жарналардан босатылған. Атап айтар болсақ, қызметі тоқтатылған жеке кәсіпкерлер, мүгедектер, зейнеткерлер, көпбалалы аналар және күндізгі оқу бөлімінде оқитын студенттер.
Белсенді жеке кәсіпкерлікпен айналысатын декреттегі әйелдер қызметін тоқтатпаған жағдайда жарналарды төлеу керек.
Неліктен уақытында төлеу маңызды?
Жарналарды ай сайын немесе бірнеше айға алдын ала төлеуге болады. Төлемнің мерзімі кешіктірілсе қарыз бен өсімпұл қосылып, азамат МӘМС жүйесіндегі мәртебесін жоғалтады.
«Жарналарды уақытылы және міндетті түрде төлеу — баршаның сапалы медициналық көмек алуына кепілдік береді. Жеке кәсіпкерлер тегін емделу құқығын сақтау үшін осыны естен шығармауы тиіс», — дейді Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының ресми өкілі Забира Оразалиева.
Бұдан бөлек жеке кәсіпкер жеке клиникаларда емделсе де, төлем жасаудан бас тартуға болмайды. Себебі МӘМС мемлекеттік және жекеменшік мекемелердегі қызметтерді де қамтиды. Егер жеке кәсіпкер қызметін тоқтатса, ол кәсіпкер ретінде төлеуін тоқтатып, жарналарды өз еркімен немесе жұмыс беруші арқылы төл
Мен жүкті әйелмін, жеке клиникадағы гинекологқа қаралып жүрмін. Скринингтерді МӘМС арқылы тегін өте аламын ба?
— Иә, скринингтік тексерулер, соның ішінде пренаталдық скрининг те МӘМС пакетіне кіреді. Сондай-ақ жүкті әйелге зертханалық талдаулар, құралдық диагностика, бейінді мамандардың кеңесі де қолжетімді.
Медициналық бақылаудан дер кезінде өту үшін тіркелген емханаңызда жүктілік бойынша есепке (12 аптаға дейін) тұру қажет.