Рубрика: Денсаулық сақтау жаңалықтары

Қанның қатерлі ісігі

Posted on by gpshu

Қан обыры – бұл жілік майы жасушаларының жұмысы бұзылуы салдарынан туындайтын және бауыр, көкбауыр мен лимфа жүйесін қоса алғанда бүтіндей қан түзу жүйесінің жұмысын бұзатын қатерлі ісік ауруларының бір тобының атауы. Онкологтар оларды гемобластоз деп атайды және мутацияланған жасушалардың орналасуына қарай жіктейді. Егер қатерлі ісік жасушалары жілік майында пайда болса, онда олар лейкоздар. Ал егер қатерлі жасушалар жілік майынан тыс туындаса, онда ол ауруды гематосаркомаға жатқызады. Егер қатерлі ісік жетілген лимфоциттерді зақымдаса, онда сирек кездесетін лимфоцитома ауруы пайда болады.
Гемабластаз кезінде обыр жасушалары кез келген органды және міндетті түрде жілік майын зақымдайды.

СЕБЕПТЕРІ:
Ғалымдар әзірше қанның қатерлі ісігі туындауының нақты себептерін анықтай алған жоқ. Бірақ осы ауруды «арандатушы» факторларды анықтады:
радиоактивті сәулелену және радиациялық ортаның көп болуы;
экологиялық проблемалар;
зиянды химиялық заттар (бензол, пестицидтер);
дұрыс тамақтанбау;
басқа онкологиялық ауруды емдеу үшін сәулелену немесе химиотерапия қолдану;
АИТВ және басқа ауыр аурулар;
артық салмақ;
темекі шегу мен алкогольді ішімдікті асыра пайдалану;
тұқым қуалаушылық;
Даун синдромы.
Лейкоз ауруына кез келген адам шалдығуы мүмкін. Алайда медицина мамандарының айтуынша, 50 жастан асқан адамдар осы ауру түрі туындау қаупі жоғары топқа жатады. Себебі бұл жаста жасушалардың қайта түзілу ықтималдылығы артады және емдеу айтарлықтай тиімді болмайды. Әйтсе де лейкоз балалар мен жасөспірімдер арасында көп кездеседі. Дәрігерлер науқас неғұрлым жас болса, ремиссияға, яғни ауруды толық жеңуге деген мүмкіндік те соғұрлым жоғары болатынын айтуда.

ҚАН ОБЫРЫНЫҢ БЕЛГІЛЕРІ:
Бастапқы сатыларда:
бас ауруы және айналуы;
нашар тәбет;
температураның себепсіз көтерілуі;
әлсіздік және шаршаңқылық;
жиі инфекциялар;
күрт салмақ жоғалту.

Кейінгі сатыларда:
ерін мен тырнақтың көкшіл реңі;
есінен тану;
тахикардия;
жоғары температура;
тыныс алу проблемалары және құрысулар;
мұрыннан жиі қан кету;
сүйектер мен буындардағы ауырсыну және сырқырау;
терідегі бөртпе;
лимфа түйіндерінің ұлғаюы;
дененің көгеруі;
жаралардың нашар жазылуы;
бауыр мен көкбауырдың ұлғаюы және іштің кебуі.
Қанның қатерлі ісігін емдеу
Соңғы жылдары медицина қан обырының жекелеген түрлерін емдеуде және түбегейлі жеңуде үлкен жетістіктерге қол жеткізіп келеді. Алайда ауруды бастапқы кезеңде анықтау оны жеңудегі ең негізгі талаптың бірі болып қалып отыр.

Диагностика
Кейде лейкозды анықтау үшін қарапайым қан талдауы жеткілікті. Бірақ көбінесе күрделі талдаулар мен процедураларды жасау қажет болады. Зерттеудің негізгі түрлерінің бірі – жілік майының пункциясы. Алынған материалды микроскоппен зерттейді. Жілік майы жасушаларының құрылымына, химиялық құрамына және лейкоциттер санына басты назар аударады. Қатерлі жасушалардың дененің басқа мүшелеріне таралуына жол бермес үшін науқастарға жұлын пункциясы жасалады, жұлын сұйығы тексеріледі, бас сүйегінің, көкірек қуысының рентгенографиясы, лимфа түйіндерінің, бауыр мен көкбауырдың ультрадыбыстық зерттеуі жасалады.

Аш ішек обыры: белгілері, себептері және емдеу жолдары

Posted on by gpshu
Аш ішек — адам ағзасындағы ас қорыту жүйесінің маңызды бөлігі. Ол асқазаннан кейін орналасып, тағамды қорыту мен пайдалы заттарды сіңіру қызметін атқарады. Бірақ, сирек те болса, бұл мүшеде қатерлі ісік пайда болуы мүмкін. Бұл ауру сирек кездескенімен, аса қауіпті, себебі ерте кезеңінде анықтау қиын.
🔹 Аш ішек обыры дегеніміз не?
Аш ішек обыры — аш ішектің ішкі қабырғасында пайда болатын қатерлі ісік. Ол ішектің әртүрлі бөлімдерінде дамуы мүмкін. Бұл ісіктер көбінесе баяу өседі, бірақ уақтылы емделмесе, басқа мүшелерге метастаз беруі мүмкін.
🔹 Себептері мен қауіп факторлары
Аш ішек обырының нақты себептері толық зерттелмеген, бірақ кейбір қауіп факторлары анықталған:
* **Тұқым қуалайтын аурулар** (мысалы, Линч синдромы, ФАП)
* **Созылмалы ішек аурулары** (Крон ауруы, целиакия)
* **Қоректену тәртібі** (майлы, қақталған тағамдарды шамадан тыс тұтыну)
* **Темекі шегу және алкоголь**
* **Радиация әсері**
* **Иммундық жүйенің әлсіреуі**
🔹 Белгілері
Аурудың алғашқы кезеңдерінде симптомдар байқалмауы мүмкін. Бірақ уақыт өте келе келесі белгілер пайда болуы мүмкін:
* Іштің созылмалы ауруы немесе жайсыздық
* Тәбеттің төмендеуі
* Түсі өзгерген немесе қан аралас нәжіс
* Құсу немесе жүрек айну
* Кенеттен арықтау
* Әлсіздік, шаршағыштық
🔹 Диагностика
Аш ішек обырын анықтау үшін бірнеше медициналық тексеріс жүргізіледі:
* **Эндоскопия** (дуоденоскопия, капсула эндоскопиясы)
* **КТ (компьютерлік томография) немесе МРТ**
* **Биопсия** (ісіктен үлгі алып, зерттеу)
* **Қан анализдері** (анемия, ісік маркерлері)
🔹 Емдеу жолдары
Емдеу ісіктің түріне, орналасуына және таралу дәрежесіне байланысты жүргізіледі. Негізгі әдістер мыналар:
1. **Хирургиялық операция** – ісікті алып тастау (ең тиімді әдіс)
2. **Химиотерапия** – қатерлі жасушаларды жою
3. **Сәулелік терапия** – ісікке бағытталған радиациялық әсер
4. **Иммунотерапия** – ағзаның иммундық жүйесін ісікпен күресуге ынталандыру
🔹 Болжау және алдын алу
Ауру ерте кезеңде анықталса, емделу мүмкіндігі жоғары. Алайда, кеш анықталған жағдайда болжам нашар болуы мүмкін.

🔹 Болжау және алдын алу
Ауру ерте кезеңде анықталса, емделу мүмкіндігі жоғары. Алайда, кеш анықталған жағдайда болжам нашар болуы мүмкін.

Алдын алу шаралары:
* Дұрыс тамақтану (көкөніс, жеміс, талшықты тағамдар)
* Темекіден және алкогольден бас тарту
* Генетикалық бейімділігі бар адамдарға уақытылы скрининг
* Созылмалы ішек ауруларын бақылауда ұстау
🔹 Қорытынды
Аш ішек обыры — сирек кездесетін, бірақ аса қауіпті ауру. Оның алдын алу мен ерте диагностикалау — өмірді сақтап қалудың басты жолы. Кез келген күмәнді симптом байқалса, дәрігерге дер кезінде қаралу өте маңызды.

Жамбыл облысында ТМККК және МӘМС көрсеткіштері сараланды

Posted on by gpshu
Бүгін облыстық, қалалық және аудандық деңгейдегі емдеу-алдын алу ұйымдарының бас дәрігерлері қатысқан кезекті аппараттық кеңес өтті.
Кеңестің басты тақырыбы – 2025 жылдың алғашқы алты айында тегін медициналық көмектің кепілдендірілген көлемі (ТМККК) мен міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру (МӘМС) жүйесі бойынша атқарылған жұмыстардың қорытындылары. Жиында Жамбыл облысы бойынша Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры филиалының директоры Ғайни Аймағанбетова кең көлемді баяндама жасап, негізгі көрсеткіштер мен проблемалық тұстарға тоқталды.
Басқосу барысында аймақтағы медициналық ұйымдардың қызмет сапасы сараланып, қол жеткізілген нәтижелер мен шешімін күткен мәселелер кеңінен талқыланды. Негізгі екпін өңір халқын сапалы әрі қолжетімді медициналық қызметпен қамтамасыз етуге, жүйенің тиімділігін арттыруға және ресурстарды ұтымды пайдалануға қойылды.
Кеңес қорытындысында барлық игерілмеген көлемдерге терең талдау жүргізу, оларды толық игеру бойынша нақты жоспар әзірлеу және бөлінген қаражаттың мақсатты әрі тиімді жұмсалуын қамтамасыз ету жөнінде нақты тапсырмалар берілді.

Жеке кәсіпкердің ешқандай табысы болмаса да, МӘМС-ке жарна төлеуі қажет пе?

Posted on by gpshu

Иә, МӘМС жүйесінде жарна төлеу міндеті жұмыс істеп тұрған ЖК болу фактісі бойынша туындайды және ол табысқа байланысты емес.
Егер жеке кәсіпкер ҚР Салық заңнамасына сәйкес салық есептілігін ұсынуды тоқтатса немесе «жұмыс істемейді» деп танылса, жарна төлеуден босатылады.

Президент Жолдауынан

Posted on by gpshu

Мемлекет басшысы бүгінгі Жолдауында денсаулық сақтау жүйесінің қаржылық тұрақтылығына байланысты мәселелердің барын айтты.

«Денсаулық сақтау жүйесінің қаржылық тұрақтылығына және медициналық қызметтерге мониторинг жүргізу ісінің тиімділігіне қатысты мәселелер бар.

Бюджет қаржысы шектеулі кезде Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры іс жүзінде бюджетті реттеуші рөлін атқарып отыр. Қор дайын өнім жеткізетін кәсіпорындарға бақылауды күшейткеннің арқасында шығынды көбейтпей ұстап тұр», – деді Қасым-Жомарт Тоқаев.

Сондай-ақ, Президент медициналық қызметтерге мониторинг жүргізу бойынша жаңа жүйенің қажеттігіне тоқталды.

«Үкімет жасанды интеллект технологиясын қолданып, медициналық қызметтердің сапасына және көлеміне мониторинг жүргізетін жаңа жүйе қалыптастыруға тиіс».

#ӘМСҚЖАМБЫЛ #МӘМСЖАМБЫЛ

МӘМС мәселелері бойынша кезекті кеңес өтті

Posted on by gpshu
Тараз қаласы әкімінің орынбасары Ұлана Сламбекованың төрағалығымен міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру (МӘМС) жүйесіне тұрғындарды тарту және қамту мәселелері бойынша кеңес отырысы өтті.
Кеңеске қала әкімдігінің құрылымдық бөлімшелерінің басшылары, Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының Жамбыл облысы бойынша филиалының бөлім басшысы Дәурен Бурханов, сондай-ақ қаладағы ірі кәсіпорындар, сауда орталықтары, автобус парктері, акционерлік қоғамдар мен жекеменшік шектеулі серіктестіктердің басшылары мен өкілдері қатысты.
Отырыста жұмыс берушілердің назарын өз қарамағындағы қызметкерлердің МӘМС жүйесінде сақтандыру мәртебесінің болмауына аудару қажеттігі айтылды.
Қатысушыларға қызметкерлерінің сақтандыру мәртебесін анықтап, оны қалпына келтіру бойынша нақты тапсырмалар берілді.
Қазіргі таңда Тараз қаласы бойынша міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде сақтандырылмағандардың ішінде 22 мыңнан астам адам жұмыс істейтіндер ретінде тіркелген.
Сонымен қатар, жиын барысында қатысушыларға «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру және медициналық қызметтер көрсету мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заңның негізгі бағыттары мен өзгерістері түсіндірілді.
Отырыс қорытындысы бойынша жауапты тұлғаларға сақтандыру мәртебесін реттеу және халықты толық қамту бойынша тиісті жұмыстарды жандандыру тапсырылды.

Бала денсаулығы — МӘМС жүйесінің қорғауында

Posted on by gpshu
Жамбыл облыстық көпбейінді балалар ауруханасына шұғыл түрде 5 жастағы қыз бала жеткізілді. Баланың іші қатты ауырып, үздіксіз құсқан. Орталықтың дәрігерлері жедел түрде зертханалық тексеру жүргізіп, жедел соқырішек (аппендицит) диагнозын қойған.
Балалар хирургі Хожимурод Омаров шұғыл ота жасады.
— 5 жасар Ким Алина есімді қыз балаға жасалған операция сәтті өтті. Қазір оның жағдайы да, көңіл-күйі де жақсы. Егер бәрі ойдағыдай болса, 2–3 күннен кейін анасымен бірге үйіне шығарылады, — деді дәрігер.
Бала анасы Диана Алиева қызының қазіргі жағдайы жақсы екенін айтып, дәрігерлерге алғысын білдірді.
Айта кетейік, Қазақстанда 18 жасқа дейінгі балалар — міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесіндегі жеңілдік санаттарының бірі ретінде мемлекет есебінен сақтандырылған.

Қате төленген жарналарды қалай қайтарады?

Posted on by gpshu

Қате төленген жарналарды қайтару үшін «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясына өтініш жазу керек. Өтініш бланкын Қор сайтынан жүктеп алсаңыз болады және оған міндетті түрде төлемді растайтын құжаттарды тіркеу қажет.

Дайын өтінішті пошта арқылы немесе eotinish.kz порталы арқылы жіберсеңіз болады. Өтінішті қарау 15 жұмыс күнінен аспайды.

________

Для возврата платежей нужно написать заявление по установленной форме в Государственную корпорацию «Правительство для граждан» (шаблон размещен на сайте Фонда).

Заявление можно отправить через Казпочту или подать через электронную платформу – eotinish.kz. К нему обязательно нужно приложить документы, подтверждающие оплату. Рассмотрение заявления занимает не более 15 рабочих дней.

#ӘМСҚЖАМБЫЛ #МӘМСЖАМБЫЛ

 

ТЕГІН ДӘРІ-ДӘРМЕК: КІМГЕ БЕРІЛЕДІ ЖӘНЕ ҚАЛАЙ АЛУҒА БОЛАДЫ?

Posted on by gpshu

Созылмалы және әлеуметтік маңызды ауруларға шалдыққан азаматтар кепілдендірілген тегін медициналық көмек (ТМККК) және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесі (МӘМС) аясында тегін дәрі-дәрмек алуға құқылы. Дегенмен елімізде дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету жүйесі іс жүзінде қалай жұмыс істейтінін көбі білмейді. Қордың басқарма төрағасының орынбасары Сәуле Тәжібаева бұл туралы толығырақ айтып берді.

Еліміздегі ТМККК және МӘМС жүйесі медициналық қызметтерді ғана емес, амбулаторлық және стационарлық емдеу кезінде тегін немесе жеңілдікпен берілетін дәрі-дәрмектерді қамтиды. Пациент ауруханада тәулік бойы стационарлық ем алу барысында дәрі-дәрмектерді қабылдайды.

Енді емхана деңгейінде берілетін дәрі-дәрмектерге тоқталсақ.
Белгілі бір ауруларға (жағдайлар) шалдыққан Қазақстан Республикасының азаматтарын тегін және жеңілдікпен амбулаториялық дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етуге арналған арнайы дәрі-дәрмектер мен медициналық бұйымдардың тізімі бар. Ол ҚР Денсаулық сақтау министрінің 2021 жылғы 5 тамыздағы № ҚР ДСМ-75 бұйрығымен бекітілген (https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V2100023885). Бұл тізімде аурулар мен оларға арналған дәрі-дәрмектер, дозалар және беру формалары жазылған. Сондай-ақ оларды емханадан кім тегін ала алатыны нақты көрсетілген.

Жағдайға қарай Министрлік бұйрықты арагідік қайта қарайды. Сәуле Тәжібаева атап өткендей, 2019 жылмен салыстырғанда, қазір аурулар тізімі 44-тен 84-ке дейін екі есе артқан. Ал дәрі-дәрмек пен медициналық бұйымдардың саны 1,5 есе, яғни 249-дан 372 позицияға дейін өскен.
ТМККК аясында 50 нозология бойынша 256 дәрі-дәрмек пен медициналық бұйымдар бар. Ал МӘМС жүйесінде ересектерге 13 нозология бойынша 54 дәрі-дәрмек, балаларға 21 нозология бойынша 62 дәрі-дәрмек қарастырылған.

«СК-Фармация» ЖШС дәрі-дәрмек пен медициналық бұйымдарды емханаларға жеткізумен айналысады. Айта кетерлігі, Қор «СК-Фармация» ЖШС-мен жасалған келісімшарт негізінде пациенттерге тегін берілген барлық дәрі-дәрмек пен медициналық бұйымдардың төлемін аударады. Төлемдер республикалық бюджеттен (ТМККК пакеті) және Қор активтерінен (МӘМС пакеті) түседі.

МӘМС жүйесіндегі өзгерістер жұмыскерлерге қалай әсер етеді?

Posted on by gpshu
2026 жылдан бастап Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру (МӘМС) жүйесіне енгізілетін жаңашылдықтар Қазақстандағы еңбек ұжымдарына бірқатар оң әсерін тигізбек. Бұл туралы еңбек ұжымымен кездесуде қордың облыстық филиалы өкілдері айтып берді.
✅ Онкоскрининг – барлығына тегін
Жаңа өзгерістерге сәйкес, 2026 жылдан бастап онкологиялық ауруларға скринингтік тексеру МӘМС жүйесіне қатысу мәртебесіне қарамастан, елдегі барлық азаматтар үшін тегін жүргізіледі. Бұл жаңалық әсіресе жұмысшылар үшін маңызды, өйткені алдын ала тексеру арқылы аурудың ерте кезеңінде анықталуына және денсаулықты сақтауға мүмкіндік артады.
✅ Сақтандырылған мәртебе — 6 ай сақталады
МӘМС жарнасын кемінде бес жыл қатарынан төлеген азаматтар үшін сақтандырылған мәртебе 6 айға дейін сақталады. Бұған дейін бұл мерзім тек 3 айды құрайтын. Бұл өзгеріс жұмыстан уақытша айырылған немесе жаңа жұмыс іздеу үстінде жүрген қызметкерлер үшін маңызды көмек болмақ.
✅ Жұмыссыздарға — жергілікті бюджет есебінен көмек
Кездесу барысында қор филиалы директорының орынбасары Нұрлан Дәрменқұлов келесі жылдан бастап табысы аз азаматтар мен ресми жұмыссыздар үшін МӘМС жарнасы жергілікті бюджеттен төленетінін айтты.
Бұл өзгеріс жұмыссыз жүрген азаматтардың медициналық көмектен шет қалмауына мүмкіндік береді.
Нұрлан Қабылұлы сондай-ақ, МӘМС жарна мөлшері, медициналық қызмет түрлерінің кеңеюі, тегін дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету мәселелері туралы да түсіндіріп берді.